Wie Nederland zegt, zegt dijken. ‘Dankzij de dijken’ zingt Freek de Jonge met de Nits. De dijk is een geweldig staaltje oer-Hollandse ingenieursvernuft – maar ook een domme hoop aarde. Wat doen we met de dijken nu de zeespiegel rijst? Rijzen de dijken mee? De Afsluitdijk wel: na 90 jaar wordt deze icoon van de Nederlandse waterbeheersing breder en hoger. De ecologie krijgt ook een steun in de rug: onder de Afsluitdijk door komt er na die 90 jaar een ‘rivier’ voor de vissen die van de zoute Waddenzee naar het zoete IJsselmeer om te paaien. Maar in het pittoreske plaatsje Durgerdam vlak boven Amsterdam weet niemand hoe het moet met de dijkversteviging, vertelt inwoonster Marianne van Leeuwen. De burgers gaan niet zomaar mee in de veiligheidsbenadering van de overheid – dus wordt de beslissing tien jaar uitgesteld. Een dijk kan ook land art zijn, zoals de ‘slapende’ dijk tussen Almere en Lelystad. Architect Dingeman Deijs en componist Jolle Roelofs hebben de geschiedenis van deze Knardijk in een muzikale tijdsreis vervat. Hoe dat eruit ziet, en hoe het voelt om languit ín een dijk te liggen, hoor je in deze 7e aflevering van Nattigheid: ‘Duizenden dijken: vernuft en verzet’.

De Slapende Dijk: een muzikale reis door de tijd

Een dijk kan zo veel meer zijn dan een domme hoop aarde, vindt architect Dingeman Deijs. Hij houdt zich al jaren bezig met innovatie van dit oeroude concept. Voor Dordrecht bijvoorbeeld bedacht hij een dijk met een raam erin. Zijn nieuwste project is een ingreep in de Slapende Dijk, een dijk van twintig kilometer lang die in de jaren vijftig is aangelegd in de Flevopolder, waar Dingeman zelf is geboren en getogen. De dijk scheidde het water in tweeën zodat eerst de ene kant, daarna de andere kon worden leeggepompt.

Hij heeft een sleuf van een meter diep in de bovenkant van de dijk laten graven waarbij elke knik een fase in het leven van de dijk vertegenwoordigt. Componist Jolle Roelofs heeft daar muziek bij gecomponeerd waarbij ieder tijdperk net anders is, van de naooorlogse jaren tot en met de toekomst. De bezoeker wordt uitgenodigd om al luisterend ín de dijk te gaan zitten en soms zelfs liggen, om deze bijzondere sense of place te ervaren.

Onder de foto’s vind je een diagram dat de opeenvolgende tijdvakken van de Slapende Dijk aangeven. Terwijl je kijkt en leest kun je hier ook de muziek beluisteren die Jolle Roelofs heeft gecomponeerd om je op deze tijdreis te begeleiden: