Elke dinsdag ben ik voor het nieuws van 11 uur te gast in het KRO NCRV programma Spraakmakers op Radio 1 om actuele ontwikkelingen op het gebied van architectuur en stedelijk leven te bespreken. Deze week: een ‘sneak preview’ van een nieuw en veelbesproken gebouw in Amsterdam: De Pontsteiger.

De Pontsteiger: luxe wonen aan het IJ

Ik heb deze week met helm op en laarzen aan er doorheen gelopen met de architecten Floor Arons en Arnoud Gelauff. De Pontsteiger is heel groot, en heel duur, en het heeft een opvallende vorm, en het staat ook nog op een bijzondere plek. Het staat aan het IJ, het water achter Centraal Station, met aan de andere kant de oude volksbuurt, de Spaarndammerbuurt in de exuberante stijl van de Amsterdamse school. Dit was voorheen een echte arbeidersbuurt die de laatste jaren in snel tempo van karakter verandert.

Het contrast van de dure appartementen van de Pontsteiger met de sociale woningbouw ernaast is heel groot. Er is veel te doen geweest over de Chinees/Amsterdamse ondernemer Won Yip, die voor het penthouse van ruim 1400 vierkante meter 15 miljoen betaalde. On-Hollandse taferelen!

De huurappartementen zijn ook aan de prijs: 1450 tot 3000 euro. De eerste huurders trekken er eind deze maand in, maar voor zulke bedragen zal het je niet verbazen dat nog niet alles is verhuurd.

De afwerking is ook superluxe. In de garage zijn er aparte boxen waar je auto in kan staan, ín de garage. En de liften gaan steeds naar maar één verdieping, dan hoeft er niemand met onbekenden in de lift te staan. Er zijn slaapkamers bij van wel 100 vierkante meter. En een chique afwerking in de lobbies en de gangen met eiken- en notehout en messing.

Amsterdam, een stad alleen voor rijken?

Is dit dan weer een teken van de ontwikkeling dat Amsterdam een stad is aan het worden die alleen voor rijken toegankelijk is? Nou, meer dan de helft van de woningen in Amsterdam is sociale woningbouw. Een ‘inclusieve’ stad betekent dat er plek is voor alle inkomensniveau’s – voor mensen met weinig geld, maar ook met veel geld.

Wie nu niet aan de bak komt, is de middengroep. Mensen die al te veel verdienen, blijven hangen in de sociale woningen omdat ze nergens heen kunnen.

Ik was benieuwd wie in de Pontsteiger gaan kopen of huren. De helft van de kopers zijn gezinnen met kinderen, de andere helft is 55+ en laat een huis achter in de grachtengordel of in het Gooi. Van die 66 kopers komen er 3 uit het buitenland, het zijn dus niet allemaal rijke Russen of Chinezen. Won Yip is gewoon Hollander!

Hoogbouw te dominant voor skyline Amsterdam?

De Pontsteiger is niet zonder slag of stoot tot stand gekomen.  Architectenbureau Arons & Gelauff wonnen de prijsvraag in 2007, maar de crisis gooide roet in het eten en het project werd stilgelegd. Toen het weer tot leven werd gewekt moesten ze opnieuw meedingen. Het is om een andere reden een uitzonderlijk project: normaal gesproken is het alleen maar bezuinigen bezuinigen bezuinigen, nu was het luxer luxer luxer. Vast de enige keer in hun carriere dat ze dat meemaken.

Ook is het gebouw heel hoog, 93 meter. Dat betekent dat het zelfs vanuit de binnenstad te zien is. Het had notabene van de gemeente nog veel hoger gemogen, wel 145 meter. Gelukkig hebben de architecten besloten dat niet te doen, omdat ze het wilde afstemmen op de andere hoge gebouwen aan het IJ, zoals de Shell-toren en het Movenpick hotel. Door de open vorm kun je erdoor heen kijken, dat is een voordeel, maar ik vind het ook heel dominant op de skyline. De hoogste woontoren van Nederland staat trouwens in Rotterdam, de New Orleans van 158 meter hoog, maar dat staat in een hele rij met hoogbouw op de Kop van Zuid.

Meer lezen?

Meer trends in De stad in Spraakmakers vind je hier.