Deze week ben ik voor het laatst als columnist te gast in het KRO-NCRV programma Spraakmakers op Radio 1, waar ik de afgelopen anderhalf jaar elke week actuele ontwikkelingen op het gebied van architectuur en stedelijk leven heb besproken. Deze week: Amsterdam krijgt de wereldprimeur van de 3D geprinte brug van staal van Joris Laarman.
De brug heeft een verrassende sierlijke vorm, dan aan een puur functioneel recht toe recht aan brug. Het heeft ook iets dierlijks, iets van een hagedis misschien, ook door de doffe glans van het staal. Nu nog staat het op blokken in zijn werkplaats, een grote hal op de oude scheepswerf NDSM in Amsterdam-Noord, maar het komt als voetgangersbrug van 12 meter lang over de Oudezijds Achterburgwal te liggen in het middeleeuwse hart van Amsterdam te liggen.
Laarman heeft niet alleen de brug ontwikkeld, maar ook de techniek om in staal te printen en ook de printer die de brug maakt. Dat doet hij op twee manieren, door de robot kleine stippen boven op elkaar te laten plaatsen, of naast elkaar als een streep.
Als je dat hoort denk je: dat kan ik ook. Maar niemand heeft dat ooit eerder gedaan. Het is echt een vernieuwende denker, die al sinds zijn afstuderen in 2003 aan de Design Academy steeds dingen – objecten, maar ook toepassingen van technologie – bedenkt die nog nooit zijn bedacht. Er is werk van hem in collecties over de hele wereld, van zowel musea als particulieren.
In Eindhoven worden er straks vijf huizen van 3D geprint beton gemaakt. Hun vorm doet me denken aan zwerfkeien. Digitale fabricage is absoluut een revolutie in het maken van dingen. Je kunt heel precies werken, je gebruikt alleen het materiaal dat je echt nodig heb en je kunt in één keer volledige objecten laten maken. Het is goedkoper, sneller, duurzamer en je hebt meer vrijheid in het ontwerp.
Zelf zegt hij dat hij veel waarde ontleent aan traditie, het doet eerder aan en Art Deco object denken. Laarman vindt de esthetiek belangrijk, tech alleen is niet heilig. Hij kreeg brede bekendheid met zijn Bone Chair, een stoel waarvan de structuur ontleend was aan het menselijke skelet. Zijn ideaal is om ambachtslieden en computertechnici samen te laten werken. Hij vergelijkt onze tijd met de Industriële Revolutie: toen waren makers ook bezig uit te vinden hoe ze nieuwe producten konden produceren met heel nieuwe gereedschappen.
