De Amerikaanse fotograaf Mitch Epstein (1952) denkt groot. Hij kiest diepe, brede onderwerpen waar hij veeljarig aan werkt, met veel research en lange reizen. Het energielandschap van Amerika bijvoorbeeld, over hoe energie gewonnen wordt en de impact ervan op het landschap en de mensen die er wonen. Maar ook zijn vader was onderwerp van een omvangrijk multimedia project over hij de man, zijn bedrijf en hun stadje. Het is een intens persoonlijk drama en tevens het verhaal van een tijdperk.

Op uitnodiging van de Studiegroep Duurzame en Inclusieve Globalisering van de ministeries van Binnen- en Buitenlandse Zaken schreef ik een essay over de onbedoelde gevolgen van het succes van veel populaire steden. Amsterdam is daar een van, ook al heeft het een bevolking van nog geen miljoen mensen. Maar de aantrekkingskracht van de Nederlandse hoofdstad heeft dezelfde uitwerking als in andere, grotere steden: ongelijkheid, onbereikbaarheid van de woningmarkt, overtoerisme, verdringing. Wat is daar aan te doen?

Lees hier mijn essay: De tol van het succes

In de jaren negentig, kort nadat de apartheid op papier was afgeschat, trok de Nederlandse fotograaf Ad van Denderen naar het dorp Welkom in Zuid-Afrika, om te zieeraan toe ging in een voormalige goudmijnstad. Hij maakte daarover het boek Welkom in Suid-Afrika. Jaren later ontdekte de 18-jarige Lebohang Tlali dat boek. En nog een keer, toen hij naar de kunstacademie ging. Hij nam contact op met Van Denderen, en – long story short – nu hebben ze samen in samenwerking met stichting Paradox Welkom Today gemaakt, een tentoonstelling in het Stedelijk Museum en een scholierenproject in beide landen. Twee tijdperken, twee blikken in een meerstemmige vertelling.

De Casa Orgánica van de Mexicaanse architect Javier Senosiain is als een grot ingebouwd in de zelf aangelegde grazige heuvels op een verborgen plek hoog boven Mexico-Stad. In de jaren tachtig bouwde hij dit huis waarin hij zijn fantasie volledige de vrije loop heeft gegeven. Alles aan de Casa Orgánica welft en krult en kronkelt.

Via gangen als slokdarmen en trappen als slakkenhuizen bereik je de woonkamer, de keuken en de slaapkamers waarin geen rechte hoek te bekennen is. Het grote rond bed loopt met met de welving van de muur, het enige wat boven de grasheuvels uitsteekt is de haaivormige studio. Het huis is nu aangesloten bij het Iconic Houses Netwerk, van bijzondere twintigste-eeuwse woonhuizen.

Het is stikdruk in Casa Azul, het blauwe huis in een rustige wijk van Mexico City waar Frida Kahlo bij haar ouders opgroeide en ook na hun overlijden woonde. Het huis is een bedevaartsoord geworden, met slaapkamers voor dag en nacht en een werkruimte met bureau, rolstoel en schilderezel. Er loopt een blonde Israelische vrouw rond met net zulke bloemen in het haar en folkloristische kleding als Frida droeg. Buiten, in de lange wachtrij, staat een Amerikaanse die Frida groot op haar bovenarm heeft laten tatoeren.

Voor zijn podcast had ik een geanimeerd en inhoudelijk gesprek met mobiliteitsdeskundige Geert Kloppenburg, over de succes- en faalfactoren voor steden. En over wat het betekent als een stad té veel succes heeft – zoals Amsterdam nu. 

Beluister hier de podcast: